Kalimby

Kalimba

Kalimba to niewielki perkusyjny instrument afrykańskiego pochodzenia, należący do rodziny idiofonów szarpanych. Pomimo tego, że jej pierwowzór istniał już niemal 3000 lat temu, globalną popularność zdobyły kilkadziesiąt lat temu, dzięki etnomuzykologowi Hughowi Tracey-emu. Ze względu na duże rozprzestrzenienie się na terenach Afryki, kalimba znana jest również pod innymi nazwami, jak mbira, zanza, kilembe czy marimbula. W tej kategorii znajdziecie wszystkie odmiany tego niezwykłego instrumentu dostępne w naszym sklepie, od kilku do kilkunastotonowych, a nawet kalimby elektryczne. Poniżej przedstawiamy również garść przydatnych informacji dotyczących kalimby, które pomogą w dokonaniu świadomego zakupu.

Jak zbudowana jest kalimba i jak na niej grać 

Jedną z największych zalet kalimby, jest niewątpliwie jej prostota. Instrument ten składa się z drewnianej deseczki lub drewnianego pudła rezonansowego z przymocowanymi metalowymi języczkami. Każdy z języczków odpowiada tutaj za jeden konkretny dźwięk, stąd na rynku istnieje bardzo wiele odmian, oferujących różną rozpiętość tonów i różny strój.  

Na kalimbie gra się niezwykle intuicyjnie i prosto, poprzez szarpanie bądź skubanie języczków, które wpadają w wibracje wzmacniane przez deseczkę lub pudło rezonansowe. Co do zasady kalimba jest instrumentem swobodnie mieszczącym się w dłoniach, co przy okazji zapewnia niesamowitą mobilność.  

Do grania na języczkach wykorzystujemy oba kciuki, choć przy bardziej złożonych modelach czasem korzysta się także z palców wskazujących. Dźwięk wydawany przez kalimbę jest niesamowicie przyjemny dla ucha, dzięki wysokiej czystości i stopniowemu zanikaniu.

Rodzaje kalimb 

W przeciwieństwie do wielu instrumentów, kalimba nie ma podziału na altową, sopranową itd. Zamiast tego kalimby dzielimy ze względu na ilość tonów, gdzie każdy metalowy języczek kalimby odpowiada jednemu tonowi. To właśnie od ilości języczków zależy co będziemy w stanie zagrać na danej kalimbie (każdy z nich odpowiada jednemu dźwiękowi) i choć nie ma jeszcze powszechnie ustalonego standardu, co do zasady dzielimy je na: 

• kalimby 5 tonowe 
• kalimby 9 tonowe 
• kalimby 10 tonowe 
• kalimby 17 tonowe (najpopularniejszy wariant) 
• kalimby 21 tonowe 

Od czasu do czasu pojawiają się oczywiście inne, nietypowe rozmiary, ale zaliczyć je należy raczej do rzadkości. Warto również wspomnieć o dodatkowych rodzajach kalimby, które można wyróżnić tj. 

• kalimby drewniane 
• kalimby plastikowe 
• kalimby elektryczne 

Czy kalimba to dobry instrument dla osób początkujących i dzieci? 

Kalimba to wspaniały instrument dla początkujących, ze względu na niskie wymagania co do gry. Do rozpoczęcia przygody z tym instrumentem, wystarczają tak naprawdę sprawne dłonie. Co więcej, na kalimbie gramy raczej prostą linię melodyczną, a całą jej magię zapewnia niesamowity, rozchodzący się w pomieszczeniu dźwięk. 

Warto również podkreślić, że kalimba to absolutnie genialny instrument dla dzieci. Przede wszystkim sama konstrukcja instrumentu sprawia, że jest to przedmiot bezpieczny dla najmłodszych. Sposób gry na kalimbie sprawi też, że dziecko z łatwością będzie mogło wygrywać na nim dźwięki, co wspaniale wpłynie na jego sensoryczny rozwój. 

Czy kalimbę się stroi? 

Podobnie do większości instrumentów akustycznych, kalimba również musi zostać nastrojona. Do tego celu w zestawie do kalimby dodawany jest specjalny młoteczek, który służy do wbijania języczków na odpowiednią długość. 

Warto jednak podkreślić, że z przyczyn konstrukcyjnych, kalimba raczej rzadko ulega rozstrojeniu, a jeśli już to najczęściej w wyniku mechanicznego upadku lub przesunięcia języczków. Ponadto każda kalimba dostępna w naszym sklepie została fabrycznie wstępnie nastrojona, dlatego nie musisz martwić się tym od samego początku. 

Historia kalimby 

Jeśli chodzi o instrumenty muzyczne to trzeba przyznać, że Afryka jest jednym z najbardziej płodnych w tej dziedzinie kontynentów. Najróżniejsze rodzaje idiofonów szarpanych przypominających współczesne kalimby, znane są w końcu wśród ludów afrykańskich od wielu tysięcy lat.  

Języczki jej pierwowzorów w pradawnych czasach były wykonywane przede wszystkim z bambusa, lecz wraz z rozwojem kultury, zaczęły pojawiać się także metalowe. Co bardzo ciekawe, kalimba, a raczej jej pierwowzór, został wynaleziony w Afryce dwukrotnie, przez niezwiązane ze sobą i odległe ludy. Pierwszą odmianę kalimby z bambusowymi języczkami odnaleziono na zachodnim brzegu Afryki i datuje się ją na ponad 3000 lat wstecz. Z kolei wynalezienie wersji z metalowymi języczkami przypisuje się ludom żyjącym wzdłuż rzeki Zambezi, co miało miejsce aż 1300 lat temu. Ta druga wersja rozprzestrzeniła się stopniowo po całym kontynencie, szczególnie na obszarze dzisiejszego Zimbabwe i Mozambiku.  

Przez tysiące lat najczęściej stosowaną nazwą dla kalimby, była jednak mbira, którą używano zarówno do odprawiania rytuałów, jak i zwyczajnej ludowej rozrywki. Nazwa “kalimba” zdobyła prym dopiero w 1950 roku, wraz z gwałtownym rozprzestrzenieniem się tego instrumentu poza kontynent afrykański.