Jak wybrać keyboard dla początkujących

27-02-2023

Keyboard to jeden z instrumentów najchętniej wybieranych przez osoby, które zaczynają swoją przygodę z muzyką. Jego wszechstronność, a także niewielki poziom trudności podczas przyswajania podstaw sprawiają, że nadaje się na początek zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. W poniższym artykule spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, jak wybrać keyboard dla początkujących, co powinien mieć taki instrument, a które funkcje są na początku naszej drogi niepotrzebne i nie warto za nie przepłacać.

Czym jest keyboard?

Keyboard to elektroniczny instrument klawiszowy, którego najważniejszym elementem odróżniającym go od reszty instrumentów z tej grupy, jest wbudowany moduł automatycznego podkładu.

Używa on brzmień zaprogramowanych w instrumencie w taki sposób, aby przypominały zespół grający podkład do melodii granej prawą ręką. Steruje się nim, naciskając klawisze w konfiguracji odpowiadającej danemu akordowi (np. c-e-g w przypadku akordu C-dur). W momencie wciśnięcia innej konfiguracji podkład dopasowuje się i gra w obrębie tego akordu, dzięki czemu można grać dowolne utwory, w każdej możliwej tonacji. 

Oprócz tego keyboard jest zbudowany w taki sposób, żeby móc imitować brzmienia nie tylko pianina, ale też instrumentów strunowych, czy dętych, a nawet perkusyjnych. Często zdarza się, że keyboardy posiadają także wbudowane brzmienia syntezatorowe, jednak nie da się ich edytować w trakcie grania, tak jak to ma miejsce w syntezatorach.

Z czym da się pomylić keyboard?

Na początku warto sobie powiedzieć o instrumentach, które można pomylić z keyboardem.

Pierwszym z nich jest wspomniany przed chwilą syntezator. Syntezatory to instrumenty, które nie korzystają z gotowych próbek nagranych, żywych instrumentów, ale umożliwiają kreowanie brzmienia i stworzenie czegoś, czego odpowiednika nie da się znaleźć poza światem syntezy. Instrumenty tego typu nie posiadają modułu podkładu automatycznego, najczęściej nie mają też wbudowanych głośników.

Kolejnym instrumentem jest klawiatura sterująca. Jest to urządzenie, które z keyboardem łączy właściwie tylko kształt klawiatury. Kontroler MIDI (to inna nazwa omawianego urządzenia) jest niczym więcej jak klawiaturą, którą można połączyć z komputerem po to, żeby podczas tworzenia utworu wygodnie wprowadzać do programu dźwięki w postaci sygnałów MIDI (sygnały MIDI to informacje zapisujące wysokość dźwięku, jego długość i siłę nacisku klawisza). Nie posiada on w ogóle modułu brzmieniowego i bez połączenia z komputerem nie jest w stanie wygenerować żadnego słyszalnego dźwięku.

Innym instrumentem, z którym można pomylić keyboard, jest pianino cyfrowe. To posiada jednak znacznie większą, bo 88-klawiszową klawiaturę, zaś jego głównym zadaniem jest jak najdoskonalsze oddanie brzmienia i odczuć płynących z gry na pianinie akustycznym. Podobnie jak wspomniane wcześniej instrumenty, nie posiada ono modułu podkładu automatycznego, nie jest tak bogate w brzmienie, jak keyboard, a jego klawiatura jest znacznie cięższa i bardziej masywna.

Typy keyboardów

Instrument, o którym opowiadamy w tym artykule, nie ma jasnego podziału na typy. Keyboardy, które możemy kupić na rynku, mogą po prostu w większym lub mniejszym stopniu nadawać się do nauki, lub bardziej profesjonalnego grania (np. w zespole eventowym). Zwykle łatwo je rozpoznać — im bardziej profesjonalne zastosowanie instrumentu, tym lepsze jakościowo barwy i wyższa cena.

W praktyce zdarza się jednak, że umownie keyboardy określamy jako przeznaczone dla dzieci, do zastosowań domowych i do zastosowań profesjonalnych, gdzie oprócz ceny determinantem będzie również ilość zastosowanych klawiszy:

Keyboardy poniżej 61 klawiszy - keyboardy posiadające poniżej 61 klawiszy, najczęściej wykorzystywane są jako zabawka edukacyjna dla dzieci i to w bardzo różnym wieku. Im młodsze dziecko tym mniej klawiszy, choć oczywiście nie jest to sztywna reguła. 

Keyboardy z 61 klawiszami - zdecydowanie najczęstszy rozmiar keyboardów stosowany zarówno do nauki gry, jak i zastosowań profesjonalnych. Keyboardy posiadające 61 klawiszy oferują pełne 5 oktaw, pozwalając na zagranie większości utworów muzyki rozrywkowej.

Keyboardy z 76 klawiszami - choć wiele osób kojarzy keyboard z weselami i domową rozrywką, często jest on niezbędnym narzędziem zawodowca. Czasem zdarza się, że 5 oktaw w 61 klawiszowym modelu to za mało, ale i pianinowy rozmiar klawiatury jest przesadą. W takich sytuacjach doskonale sprawdzi się keyboard z 76 klawiszami oferujący jeszcze dodatkową oktawę.

Keyboardy z 88 klawiszami - ilość klawiszy w tych keyboardach jest identyczna jak ta w pianinie czy fortepianie, co oznacza, że można grać na nich klasyczne utwory zawarte w mniej więcej 7 oktawach. Tego typu keyboardy wybierane są w zasadzie wyłącznie przez zawodowców oraz pianistów szukających przenośnego instrumentu z dodatkowymi możliwościami.

Klawiatura

Klawiatura w keyboardach bardzo przypomina tę używaną w pianinach, wprowadzono do niej jednak szereg zmian, które mają za zadanie ułatwić naukę i usprawnić szybkość grania nawet w przypadku początkujących. Dlatego też klawisze zostały nieco zwężone, zmniejszona do 61 została też ich ilość. 

Klawiatura w keyboardach, nawet tych z najniższej półki, najczęściej jest dynamiczna. Oznacza to, że instrument odczytuje, z jaką siłą został naciśnięty klawisz, dzięki czemu przy lekkim naciśnięciu możemy uzyskać cichszy, a przy mocniejszym — głośniejszy dźwięk.

Z klawiaturą użytą w keyboardzie wiąże się jeszcze jedno zagadnienie — tzw. after touch. Jest to specjalna funkcja pozwalająca zmieniać brzmienie już po wciśnięciu klawisza. Mocniejsze dociśnięcie (klawiatury najczęściej dają pewien opór w miejscu, w którym zaczyna się after touch) już po wydobyciu dźwięku może spowodować np. lekkie odstrojenie, czy wyeksponowanie niektórych częstotliwości. Ta funkcja jest jednak najczęściej dodawana w keyboardach z wyższej półki, przez co początkujący nie mają zwykle szansy na zetknięcie się z nią podczas nauki.

Jeśli poszukujemy instrumentu dla początkujących, warto więc zwrócić uwagę przede wszystkim na to, czy wybrany przez nasz model posiada klawiaturę dynamiczną, a także, czy po prostu wygodnie się na nim gra.

Brzmienie

Brzmienia to jeden z najważniejszych elementów, które mogą wpłynąć na decyzję o kupnie danego instrumentu. Nieszczególnie warto patrzeć na ich ilość, gdyż nawet najprostsze i najtańsze modele chwalą się tym, że potrafią wydobyć z siebie kilkaset różnych barw. Kluczową sprawą w tym przypadku jest jakość i wierność oryginałom.

Nie czarujmy się, w przypadku instrumentów dla początkujących nie ma szans na to, żeby wszystkie barwy prezentowały wysoki poziom. Szczególnie trudne są brzmienia instrumentów dętych i to najczęściej one odbiegają od pierwowzorów. Na szczęście te, których używa się najczęściej, czyli brzmienia fortepianowe i organowe najczęściej należą do tych najlepiej odwzorowanych.

Poszukując keyboardu dla początkujących, warto kierować się zasadą, że szukamy najlepiej brzmiącego instrumentu w założonym przedziale cenowym. W internecie bez większych problemów można znaleźć fragmenty utworów zagranych przy użyciu różnych barw na najpopularniejszych modelach. Warto też wybrać się do pobliskiego sklepu muzycznego i posłuchać ich na żywo.

W tej chwili większość keyboardów posiada opcję komunikowania się z komputerem, z czym nierzadko wiąże się opcja edycji brzmień i dodawania nowych, oferowanych przez producenta w paczkach do ściągnięcia z jego strony. Jeśli chcemy związać się z danym instrumentem na dłużej, warto poszukać modelu, który oferuje tę opcję.

Funkcje edukacyjne

Jedne z najciekawszych opcji dostępnych w keyboardach przeznaczonych do nauki gry to funkcje edukacyjne. Instrument posiada wówczas zaimplementowany program pomagający uczyć się nowych utworów krok po kroku. Dodatkowo ocenia postępy, dzięki czemu adept wie, w jakim tempie się uczy, a sama nauka jest po prostu przyjemniejsza.

Niektóre z instrumentów posiadają także sprzęgniętą z edukacyjnymi funkcję podświetlania klawiszy, które powinny zostać naciśnięte w danym momencie. Jest to szczególnie przydatne dla osób, które nie znają zapisu nutowego.

Interfejs użytkownika

Nowoczesne keyboardy posiadają zwykle sporą ilość różnych przycisków i pokręteł, w których można się na pierwszy rzut oka pogubić. Najczęściej są one jednak dobrze opisane i znalezienie szukanej funkcji nie wymaga dużo czasu (dlatego takie rozwiązanie sprawdza się lepiej, niż gdyby przycisków było mniej, ale opcje byłyby pochowane).

Tak czy inaczej, warto przed zakupem zobaczyć na żywo interfejs użytkownika i sprawdzić, czy jest on wygodny i obsługa nie będzie stanowiła frustracji (nie warto sobie jej dokładać do tej, która pojawi się przy nauce).

Jeśli nie mamy opcji sprawdzenia instrumentu wcześniej w sposób fizyczny, sporo filmików dotyczących obsługi, szczególnie najpopularniejszych modeli, znajdziemy na YouTube.

Kompatybilność z innymi urządzeniami i oprogramowaniem

Standardem jest, że nawet urządzenia z niskiej półki cenowej mogą z łatwością komunikować się z komputerem przy pomocy kabla USB, bardzo często mogą też pracować jako klawiatura MIDI. Te opcje zdecydowanie poszerzają możliwości sprzętu, który chcemy kupić (choć zapewne skorzystamy z nich dopiero w dłuższej perspektywie czasowej).

Z kompatybilnością wiąże się jednak też możliwość bezproblemowego ściągania łatek i nowych wersji oprogramowania, co jest szczególnie ważne, jeśli zależy nam na nowych funkcjach i stabilności działania naszego elektronicznego instrumentu.

Warto także zwrócić uwagę na kompatybilność bardziej analogową — czy wybrany przez nas model ma wyjście liniowe (dzięki czemu po podłączeniu go do zewnętrznych głośników będziemy słyszeć co gramy również na naszych, wbudowanych), czy też pozostaje nam jedynie wyjście słuchawkowe? Czy gniazdo, do którego podpinamy pedał ekspresji, jest standardowe (duży jack), czy też producent wymaga własnego rozwiązania (to już, na szczęście, bardzo rzadko spotykana sytuacja)?

Chcesz rozpocząć przygodę z nagrywaniem, ale nie wiesz od czego zacząć? Sprawdź nasz poradnik!

Pulpit

To akcesorium dość łatwe do zastąpienia, jednak wbudowany w keyboard pulpit to naprawdę wygodne rozwiązanie. Nie tracimy dodatkowego miejsca w pokoju i pieniędzy na zewnętrzny pulpit nutowy, ponadto w przypadku przewożenia, pakujemy go do pokrowca razem z samym instrumentem.

Wymiary i waga

Keyboard to dodatkowy mebel w pokoju. Nie jest on tak stylowy, jak akustyczne pianino, nie pasuje też do większości wnętrz. To w połączeniu z faktem, że czasem trzeba go będzie przetransportować, sprawia, że dobrze byłoby, gdyby nie był on specjalnie duży ani ciężki.

Keyboardy o 61 klawiszach zwykle mają ok. 1 metra długości, 30-40 cm głębokości i kilkanaście cm wysokości (oczywiście musimy doliczyć do tego statyw). Instrumenty przeznaczone dla początkujących i średnio-zaawansowanych ważą zwykle ok. 5-6 kg. Wymiary i waga nie są więc kluczowym elementem, który powinien mieć wpływ na wybór danego modelu.

Cena

Dochodzimy do ostatniego punktu naszego artykułu. Cena to zwykle sprawa kluczowa, a to, ile jesteśmy w stanie wydać na instrument, determinuje dalsze poszukiwania. W przypadku instrumentu dla początkujących nie ma sensu porywać się na najbardziej rozbudowane, najdroższe modele, które potrafią kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych. Zdecydowanie wtedy przepłacimy i nie skorzystamy z większości funkcji, które sprawiają, że taka cena jest w jakiś sposób uzasadniona. 

Radzimy unikać też instrumentów zdecydowanie najtańszych, których cena nie przekracza kilkuset złotych. Zwykle są one zbudowane z niskiej jakości podzespołów, nie posiadają klawiatur dynamicznych, a próbki dźwiękowe nijak mają się do pierwowzorów. 

Wybierając instrument dla początkujących, warto zastanowić się nad modelem kosztującym między 1000 a 2000 zł. Zwykle posiadają one wszystkie funkcje niezbędne do odczuwania radości z grania i nauki nowych umiejętności, są jednak pozbawione funkcji, których i tak adept gry na keyboardzie by nie wykorzystał.

Przeczytaj jeszcze...

Czy warto uczyć się grać na keyboardzie? 

Czy warto uczyć się grać na keyboardzie? 

06-02-2024
Keyboard jest instrumentem, który często polaryzuje świat zawodowych muzyków. Czasem można usłyszeć, że do gry na nim wystarczą jedynie dwa palce i co najciekawsze – na upartego rzeczywiście da się to osiągnąć. Naszym zdaniem taka opinia na temat keyboardów jest jednak bardzo...
Jak powstały syntezatory i keyboardy? Historia instrumentów nowej generacji.

Jak powstały syntezatory i keyboardy? Historia instrumentów nowej generacji.

24-01-2023
Instrumenty klawiszowe cieszą się bardzo dużą popularnością wśród początkujących muzyków. Niestety ze względu na gabaryty i cenę pianin czy fortepianów jesteśmy zmuszeni szukać ich tańszych i poręczniejszych alternatyw. Rozwiązaniem jest zakup nie tylko pianina cyfrowego, ale...
Instrumenty muzyczne, na których łatwo nauczyć się grać

Instrumenty muzyczne, na których łatwo nauczyć się grać

18-01-2024
W tym artykule poznasz prawdziwe instrumenty muzyczne, na których stosunkowo łatwo nauczysz się grać. Zaliczamy do nich m.in. dzwonki, kalimbę, flażolet, harmonijkę, ukulele oraz keyboard. W dalszej części dowiesz się więcej na temat każdego z instrumentów i znajdziesz odnośniki do...