Wszystkie odmiany ukulele 

22-09-2022

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że ukulele posiada wiele odmian. Wśród nich wymienić należy 4 podstawowe tj. sopranowe, koncertowe, tenorowe oraz barytonowe, a także nowoczesne rodzaje, jak sopranino, ukulele basowe czy elektro-akustyczne. W tym artykule pozyskasz wiedzę na temat przeznaczenia każdego z rodzajów ukulele, dowiesz się dlaczego opracowano każdą z odmian i która z nich jest najpopularniejsza.

źródło: cordobaguitars

Na zdjęciu od prawej: ukulele sopranowe, ukulele koncertowe, ukulele tenorowe, ukulele barytonowe

Klasyczne rodzaje ukulele 

Ukulele to historycznie młody instrument, a jego ewolucja przebiegała na przestrzeni ostatniego stulecia. W tym czasie powstało kilka różniących się od siebie rozmiarem wersji, które wzajemnie uzupełniają zakres swojego brzmienia. Pierwotne ukulele, czyli ukulele sopranowe, było początkowo jedynym wariantem. Z czasem muzycy chcieli jednak wykorzystać ukulele do gry z innymi instrumentami oraz wydobyć z niego bardziej soczyste i pełniejsze brzmienie.  

Właśnie dlatego poszczególne rodzaje ukulele różnią się pomiędzy sobą głównie: 

  • rozmiarem instrumentu 
  • głębią dźwięku 
  • czasem wybrzmiewania 
  • stylem gry 

1. Ukulele sopranowe 

Ukulele sopranowe jest pierwowzorem dla każdej nowej generacji tego instrumentu. Jego gabaryt oraz dźwięk stanowią uosobienie wyglądu oraz brzmienia “hawajskiej gitary”.  

Jako najmniejsze i najlżejsze klasyczne ukulele, posiada jednocześnie najmniejszą ilość progów i najkrótsze odstępy pomiędzy progami. W oczywisty sposób przekłada się na prostotę jego przenoszenia, ale przy tym barwę dźwięku i długość wybrzmiewania. Ukulele sopranowe posiada najjaśniejsze i najmiększe brzmienie. 

Długość menzury w ukulele sopranowym waha się w okolicach 33 cm, zaś jego długość całkowita, w okolicach 21’ (ok.53-54 cm). Wariant ten najczęściej strojony jest do G-C-E-A 

Kiedy postawić na ukulele sopranowe? 

Ukulele sopranowe to doskonały wariant, jeśli szukasz maksymalnie mobilnego instrumentu. Ze względu na rozmiar, świetnie sprawdzi się ono jako ukulele dla dzieci lub osób o drobnych dłoniach. Ukulele sopranowe przeznaczone jest do akordowej gry w pojedynkę jako akompaniament dla śpiewu. 

2. Ukulele koncertowe 

Wersja koncertowa powstała w latach 20’ podczas wzrostowej międzynarodowej fali popularności ukulele. Wtedy to zawodowi muzycy natychmiast zaczęli eksperymentować z hawajskim instrumentem, chcąc umożliwić jego wykorzystanie w towarzystwie innych instrumentów. 

Ukulele koncertowe na pierwszy rzut oka jest ciężkie do odróżnienia, dopóki nie zestawimy go z wariantem sopranowym. Kiedy to jednak zrobisz, szybko zauważysz różnicę w rozmiarze wszystkich elementów. Większe pudło zapewnia bardziej donośny i dłużej wybrzmiewający dźwięk, a podstrunnica oferuje większe odstępy pomiędzy progami. 

Menzura wersji koncertowej wynosi mniej więcej 38 cm, a rozmiar samego instrumentu wzrasta do 24’ (ok. 60-61 cm). Ukulele koncertowe posiada przy tym standardowy strój G-C-E-A 

Kiedy postawić na ukulele koncertowe? 

Ukulele koncertowe kupujemy przede wszystkim wtedy, gdy wersja sopranowa, jest dla nas zwyczajnie za mała. Wariant ten sprawdzi się również lepiej, jeśli posiadasz niski i bardziej donośny głos, a chcesz śpiewać grając na swoim ukulele. 

3. Ukulele tenorowe 

Jak nietrudno się domyślić, ukulele tenorowe jest jeszcze większe od koncertowego, ale rozmiar ten nie jest podyktowany wyłącznie koniecznością gry z innymi instrumentami. Ukulele tenorowe opracowano bowiem głównie w celu dostosowania ukulele do solowej gry palcami. 

Ukulele tenorowe oferuje naprawdę mocny, długo wybrzmiewający, już nieco basowy dźwięk, co wynika rzecz jasna ze zwiększonego rozmiaru pudła. Ten wariant ukulele jest już na tyle duży, że nawet laik pozna się, że ma do czynienia z nietypową odmianą ukulele. Duże odstępy pomiędzy progami umożliwiają już swobodne tworzenie solówek. 

Wersja tenorowa może pochwalić się menzurą wynoszącą ok. 43 cm oraz rozmiarem 26’ (ok. 66 cm). Jednocześnie jest to największa klasyczna wersja ukulele, w standardowym stroju G-C-E-A 

Kiedy postawić na ukulele tenorowe? 

Można śmiało powiedzieć, że ukulele tenorowe nie jest już małym instrumentem, co w połączeniu z donośnym dźwiękiem sprawia, że świetnie nadaje się ono dla osób wysokich lub o dużych dłoniach. Postaw na nie szczególnie, jeśli chcesz grać fragmenty solowe lub będziesz grać w towarzystwie innych instrumentów. 

4. Ukulele barytonowe 

Zgodnie z logiką, ukulele barytonowe to największy, najcięższy, a zarazem najbardziej nietypowy przedstawiciel rodziny. Jego rozmiar jest już na tyle spory, że skojarzenie z gitarą nasuwa się niemal samoistnie. 

Teoretycznie zadaniem ukulele barytonowego, jest tworzenie akompaniamentu dla pozostałych ukulele. Stąd też wyraźnie największy rozmiar, ale również inny układ strun i inne strojenie. W przeciwieństwie do pozostałych ukulele, pomimo posiadania 4 strun, nie posiada typowego stroju G-C-E-A z 1-szą struną (patrząc od góry) (G) brzmiącą wyżej od 2 (C) i 3 (E). 

Ukulele barytonowe jest w tym względzie bardziej podobne do gitary i posiada struny ułożone od najgrubszej do najcieńszej i to w stroju 4 najniższych strun gitary, czyli D-G-B-E. Rozmiar całego instrumentu może przy tym wynosić aż 30’, czyli ok. 76 cm. 

Kiedy postawić na ukulele barytonowe? 

Ukulele barytonowe do doskonały wybór, jeśli szukasz naprawdę nietypowego instrumentu. Doskonale pasuje ono do akompaniowania niskiemu i donośnemu śpiewowi, a także bez problemu poradzi sobie w towarzystwie większości instrumentów. Ten wariant jest również doskonały, jeśli chcesz od razu zagrać na ukulele i jesteś gitarzystą lub z czasem chciałbyś przejść z ukulele właśnie na gitarę.

3 ukulele od lewej: ukulele sopranino, ukulele elektryczne i ukulele basowe

Na zdjęciu od lewej: ukulele sopranino, ukulele elektro-akustyczne oraz ukulele basowe

Nowoczesne rodzaje ukulele 

W ostatnich latach do klasycznych wariacji ukulele, dołączyło kilka ciekawych i uzupełniających je odmian. Twórcy instrumentów postanowili przy tym pójść w obie skrajności, wprowadzając do oferty ukulele jeszcze mniejsze od sopranowego i ukulele jeszcze niżej grające od barytonowego. Oczywiście nie można także pominąć masowej elektryfikacji branży muzycznej, która dotknęła także hawajskiego ukulele. 

1. Ukulele sopranino 

Sopranino to najmniejszy z rodzajów ukulele, jeszcze mniejszy od klasycznego ukulele sopranowego. Jego menzura wynosi zaledwie 27 cm, a długość całego instrumentu, waha się w okolicach 19’ (48-49 cm). Ponadto strojone jest do tych samych dźwięków co klasyczne odmiany ukulele, czyli G-C-E-A. 

Sopranino ma jeszcze wyższe brzmienie od ukulele sopranowego i w teorii stworzone zostało wyłącznie do akordowej i dynamicznej gry. Wynika to z faktu, że podczas gry wybrzmiewa ono zdecydowanie najkrócej. Sopranino jest przy tym najcichszym ze wszystkich ukulele, co wynika rzecz jasna z niewielkich rozmiarów jego pudła. 

Dla kogo sprawdzi się ukulele sopranino? 

Sopranino to genialny instrument dla dziecka, szczególnie jeśli chcesz przysposobić je do gry na gitarze. Najmniejsze z ukulele będzie również doskonałym wyborem, jeśli wymagasz od instrumentu maksymalnej mobilności. 

2. Ukulele basowe 

Pomimo swojej nazwy, ukulele basowe często nie jest uważane za przedstawiciela rodziny hawajskich instrumentów. Choć wyglądem faktycznie przypomina ukulele, w praktyce jest to bardziej niewielka gitara basowa. 

Ukulele basowe wyposażone jest w bardzo nietypowe, grube struny z plastiku lub struny metalowe. Strojone są do dźwięków 4-strunowej gitary basowej, czyli E-A-D-G. Rozmiarem ukulele basowe dorównuje ukulele barytonowemu lub przewyższa je. 

Kiedy warto wybrać ukulele basowe 

Ukulele basowe to doskonała propozycja dla wszystkich basistów, którzy poszukują niskich tonów z naprawdę nietypowego źródła. Jeśli chciałbyś spróbować swoich sił na gitarze basowej, ale nie chcesz wydawać od razu sporej sumy, ukulele basowe również okaże się dobrym wyborem. 

3. Ukulele elektro-akustyczne

Jeśli chodzi o nowoczesne odmiany ukulele, to sprawa z ukulele elektrycznym jest bardzo prosta. Ukulele elektryczne to nic innego, jak standardowe ukulele, wyposażone w elektronikę umożliwiającą podłączenie instrumentu do nagłośnienia kablem jack-jack. 

Wielu producentów przygotowując ofertę, dodaje dwa bliźniacze modele – jeden standardowy, a drugi z elektroniką. Oznacza to, że ukulele elektryczne możesz nabyć zarówno w wersji sopranowej, koncertowej, tenorowej, barytonowej, a także sopranino i basowej. 

Kiedy zdecydować się na wersję z elektroniką? 

Ukulele elektryczne to absolutny must-have, jeśli chcesz wykorzystać brzmienie tego instrumentu na scenie. Podłączenie ukulele kablem do zestawu głośnikowego lub miksera, pozwala na jego odpowiednie nagłośnienie, pozbawione niepotrzebnych sprzężeń. Ukulele elektryczne to również świetna opcja, jeśli chcesz nagrywać swoją grę na komputerze. 

Przeczytaj jeszcze...

Historia ukulele

Historia ukulele

19-04-2022
Przez wielu mylnie postrzegane jako mała odmiana gitary, a dla wielu sposób podejścia do rzeczywistości - ukulele jest jednoznacznie kojarzone z egzotycznymi Hawajami, gdzie uznaje się je za dobro narodowe. W tym artykule przytoczymy Wam stosunkowo krótką, ale niesamowicie pasjonującą...
Ukulele dla początkujących - ranking 2024

Ukulele dla początkujących - ranking 2024

02-02-2024
Ukulele bardzo często wybierane jest na pierwszy instrument. Niestety osoba zupełnie zielona nie jest w stanie samodzielnie dopasować właściwego dla siebie modelu, dlatego postanowiliśmy przygotować niniejszy ranking. W dalszej części poznasz listę sprawdzonych modeli ukulele od 100 do...
Gitara czy ukulele – co lepsze na początek 

Gitara czy ukulele – co lepsze na początek 

01-11-2022
Wiele z osób, które chcą zacząć swoją przygodę z muzykowaniem, zastanawia się nad wyborem pomiędzy nauką gry na gitarze i na ukulele. Z jednej strony ukulele wydaje się być łatwiejszym do opanowania instrumentem, z drugiej, to gitara powinna zapewniać znacznie więcej możliwości....